موشی که به تاریخ علمی راه یافت

روز غم انگیزی در بخش آناتومی و بیولوژی تولید مثل در دانشگاه هاوایی، مانوآ بود. در 5 می 2000، یک موش مسن به نام کومولینا که تولدش سرفصل های بین المللی را به خود اختصاص داده بود، به مرگ طبیعی مرد. ریوزو یاناگیماچی، محقق اصلی آزمایشگاه، در آن زمان گفت: «او خاص بود.

کومولینا متولد 3 اکتبر 1997، اولین موشی بود که با موفقیت شبیه سازی شد و دومین پستانداری بود که از یک سلول بالغ شبیه سازی شد. او همچنین پیشرو تکنیکی بود که یک بار برای همیشه ثابت می‌کرد که امکان شبیه‌سازی حیوانات به‌راحتی قابل انجام است. تولد او تنها 15 ماه پس از تولد دالی گوسفند، اولین پستاندار جهان که از یک سلول بالغ شبیه‌سازی شده بود، دانشمندان و عموم مردم را شوکه کرد و سوالات اخلاقی را در برخی از اطرافیان در مورد امکان شبیه‌سازی انسان شبیه داستان‌های علمی تخیلی مطرح کرد. الهام بخش امیدهای جهانی برای پیشرفت های آینده در زیست پزشکی.

اگرچه موفقیت دالی پیچیده بود. دالی از 277 جنینی که مهماندارانش در موسسه روسلین در ادینبورگ به عنوان بخشی از آزمایش شبیه سازی کردند، تنها جنینی بود که به دنیا آمد. روش این تیم شامل برداشتن هسته از سلول تخم گوسفند بلک فیس اسکاتلندی و الکتروشوک کردن آن با سلول غده پستانی از گوسفند فین دورست بود تا این دو را قادر به همجوشی کنند. آنها سپس این سلول تخم غیر معمول را – که حاوی یک مکمل کامل از DNA بود، اما هرگز بارور نشده بود – در یک میش کاشتند که آن را به پایان رساند.

دانشمندان Roslin به شبیه سازی بره های بیشتری ادامه دادند و در سال 1997 اولین پستانداران تراریخته را از سلول های بالغ شبیه سازی کردند. اما در این بین، تروهیکو واکایاما، یکی از محققین فوق دکتری یاناگیماچی در هاوایی، ایده دیگری را مطرح کرد.

واکایاما با خبر تولد دالی گالوانیزه شده بود و اوقات فراغت خود را در آزمایشگاه سپری کرد تا سعی کند یک کلون موش ایجاد کند. او هسته‌ها را از سلول‌های تخمک خارج کرد و با تزریق هسته‌های گرفته شده از سلول‌های کومولوس موش بالغ، که معمولاً در بلوغ تخمک نقش دارند، جایگزین آن‌ها شد. او سپس این تخمک های ویژه را در موش های ماده جانشین کاشت تا ببیند آیا آنها با موفقیت به دنیا می آیند یا خیر.

پس از تعدادی تلاش ناموفق در پاییز 1997، واکایاما و یاناگیماچی نتیجه خیره کننده ای به دست آوردند: یک توله موش ماده سالم. او نام او را کومولینا گذاشت، پس از سلول هایی که برای ایجاد او استفاده کرده بود. واکایاما که به خاطر موفقیتش در سطح بین المللی تجلیل شد، به استادی در دانشگاه یاماناشی در ژاپن رسید و یاناگیماچی مؤسسه تحقیقات بیوژنز را در دانشگاه هاوایی تأسیس کرد.

در سال پس از تولد کومولینا، واکایاما و یاناگیماچی 84 موش شبیه‌سازی شده دیگر ساختند و شک و تردیدهای ماندگار در مورد عملی بودن شبیه‌سازی را برطرف کردند. روش واکایاما کارآمدتر از روشی بود که دانشمندان روسلین برای تولید دالی استفاده کرده بودند. دبلیو استیون وارد، مدیر مؤسسه تحقیقات بیوژنز دانشگاه هاوایی می گوید: «کومولینا واقعاً یک پیشرفت در تکنیک شبیه سازی بود.

تاکنون دانشمندان بیش از 20 نوع حیوان را شبیه سازی کرده اند. موش های ایجاد شده از طریق روش انتقال هسته ای که برای ساخت کومولینا استفاده شد، اکنون فراوان ترین حیوانات شبیه سازی شده در جهان هستند. با این وجود، برخی از سناریوهای دیدنی‌تر از دهه 1990 در مورد شبیه‌سازی محقق نشده است. برای مثال، محققان هنوز موفق نشده اند اندام در حال از کار افتادن یک فرد در حال مرگ را با اندام جدیدی که از سلول های شبیه سازی شده تولید شده است، جایگزین کنند. اما کار اولیه ای که دالی، کومولینا و سایر حیوانات شبیه سازی شده را تولید کرد، به پیشرفت در فناوری های سلول های بنیادی کمک کرده است که اکنون به دانشمندان کمک می کند تا پزشکی احیاکننده را کشف کنند، زمینه های بیماری های مختلف از سرطان خون گرفته تا دیابت را بررسی کنند و در مورد داروهای جدید تحقیق کنند.

موش‌های آزمایشگاهی معمولاً به سن پیری نمی‌رسند، اما خدمه یاناگیماچی تمام تلاش خود را برای اطمینان از طول عمر کومولینا انجام دادند. حتی برای او جشن تولد گرفتند. کریستن فردریک فراست، متصدی علوم مدرن در موزه ملی تاریخ آمریکا اسمیتسونیان، می‌گوید: «او یک موش زیبا بود.

کومولینا به خوبی بیش از 2 سالگی زندگی می کرد، معادل بیش از 90 سال در سال های انسانی. پس از مرگ او، یاناگیماچی او را در فریزر نگهداری کرد تا اینکه یک معلم دبیرستان محلی پیشنهاد کرد بدن او را تاکسیدرمی کند. معلم کومولینا را در حالی که یک تکه پنیر تقلبی در دست داشت ژست گرفت و موش شکم پر شده چند سال در آزمایشگاه یاناگیماچی به نمایش گذاشته شد و سپس به کمد منتقل شد. در سال 2004، او به سختی از شسته شدن در سیل نجات یافت و از آن زمان بیشتر وقت خود را در انبار گذرانده است.

یاناگیماچی در سال 2005 بازنشسته شد و سال گذشته وارد با متصدیان موزه ملی تاریخ آمریکا تماس گرفت. فردریک فراست می‌گوید تصمیم برای پذیرش کومولینا «بدون فکر بود». این مجموعه همچنین شامل OncoMouse، اولین حیوان اصلاح شده ژنتیکی ثبت شده در جهان است که همراه با جانشینانش برای تحقیقات سرطان مورد استفاده قرار گرفت.